تکثیر پسته
پسته عموما به روش های تکثیر جنسی و غیر جنسی ازدیاد می یابد. تکثیر جنسی به وسیله کاشت بذر ازدیاد می شود. در این روش تعداد درختان نر و ماده نسبتی با یکدیگر نداشته و تنوع در آنها زیاد است. روش تکثیر غیر جنسی متداول بیشتر پیوند جوانه است ولی ازدیاد به طریقه خوابانیدن کمتر معمول است؛ زیرا تغییر محل درخت پسته فوق العاده مشکل بوده و اغلب با عدم موفقیت مواجه می گردد و می توان گفت که بذر پسته را در محل اصلی کاشت تا خزانه، بهتر است.
درخت پسته دوپایه بوده و گلهای نر و ماده از یکدیگر جدا و روی دو درخت قرار گرفته اند. بنابراین پس از کشت پسته درخت های میوه دهنده (ماده) و درختان عقیم (نر) به دست خواهند آمد ولی تعداد درختان نر همیشه خیلی زیادتر از درختان ماده می باشد و به این جهته باید حتما نهال پسته جوان را که از بذر به دست آمده است پیوند نمود. بذوری که در انتهای پهن آن برجستگی طولی مشاهده میشود همیشه تولید درختان نر و بذوری که فاقد این برجستگی می باشد درختان ماده ایجاد می نماید. پسته های ایران اکثرا روی پایه p. weia می باشند که از ارقام بادامی ریز، قزوینی و اوحدی بیشتر استفاده می شود. در کالیفرنیا ابتدا روی پایه های CB1،p.integerrima:p.atlantica پرورش داده می شده و هم اکنون از دو پایه PGII(P.terebinthus) ucB1 استفاده می شود. پایه های پسته از بذر تولید شده و از گرده افشانی باز بدست آمده اند به استثناء UCBI که در نتیجه گرده افشانی بسته تولید شده است. پس پایه برای پیوند پسته معمولا در ایران همان درخت پسته معمولی است که از بذر به عمل آمده است ولی سایر انواع پسته را نیز می توان برای این منظور مورد استفاده قرار داد.
بهترین پایه که در ایران معمول نیست، ولی در شمال افریقا بیشتر رواج دارد Pistacia atlantic می باشد. پیوند پسته روی این پایه قویتر و پر دوام تر از سایر پایه ها می شود. عمر درخت پسته که روی این پایه پیوند شده باشد به دویست سال می رسد. در ایران روی درخت چاتلانقوش پابلند نیز پسته معمولی را پیوند می کنند. عیب این پایه این است که درخت ضعیف و کم عمر می شود (در حدود ۴۰ تا ۶۰ سال) از پسته هایی که از بذر عمل آمده و پیوند نشده اند پس از ۸ تا ۱۰ سال می توان بهره برداری نمود ولی درختان پیوندی پس از ۴تا۵ سال دارای گل و میوه می شوند. گاهی اتفاق می افتد که تلقیح مصنوعی گل های ماده پسته لازم می شود، در این صورت در فصل بهار گلهای نر را چیده و روی گل های ماده تکان می دهند تا در اثر ریختن گرده روی گلهای ماده عمل تلقیح انجام گیرد ولی هر گاه در موقع پیوند درخت پسته برای هر ۱۰ اصله درخت ماده یک درخت نر بکارند تقریبا هیچ وقت نیاز به تلقیح مصنوعی نخواهد بود. اغلب کمی محصول پسته در باغات ایران مخصوصا در دامغان مربوط به عدم وجود درختان نر بین درختان ماده می باشد.
جوانه زدن و کاشت بذرها
اختلافات کمی در بین بذرها از نظر جوانه زدن وجود دارد. بذرهایی که برای پایه استفاده می شود نسبتا کوچک بوده و اندوکارپ آنها ناشکوفا است. پوشش های بذر توسط مالش روی یک الک برداشته می شود. بذرها معمولا در یخچال در دمای ۴-۲ C برای یک تا سه ماه قبل از جوانه زدن استراتیفیه (چینه سرمایی شده و بعد از استراتیفیکاسیون بذرها معمولا در آب به مدت ۲ تا ۲۴ ساعت در درجه حرارت اتاق خیس می شوند بعضی خزانه داران بذرها را در هیدروکلریک اسید ریخته و بعد از آن شستشو انجام می دهند در این حالت جوانه زنی P. terebinthus دو برابر می شود و زمانی که از اسید سولفوریک غلیظ برای برداشتن پوشش های بذری استفاده می شود مدت زمانی که در مجاور اسید قرار می گیرند کاهش می یابد بعد از تیمار اسید، شستشو برای جلوگیری از حذف کامل پوشش های بذر ضروری بوده و دوباره بعد از تیمار با اسید و شستشو بذرها به مدت ۲-۱ ساعت قبل از کاشت خیس شده و بعد از آن بذرها در یک پارچه پنبه ای سفید قرار داده شده و پارچه را دور بذرها پیچیده و سپس لوله میشود.
پارچه خیس دیگری بالای پارچه حاوی بذرها قرار داده شده و بذرها مرطوب نگه داری شده و در دمای ۲۱-۲۷ C – ۲۷°C قرار داده می شوند. بذرها موقعی که جوانه زدند و هیپوکوتیل هایشان بیرون آمد باید برداشته شوند بعد از جوانه دار شدن بذرها باید کاشته شوند، معمولا در گلدان های جیفی لیتر یا در بستر خزانه فومیگاسیون شده کاشته می شوند بعضی خزانه داران بذرهای جوانه زده را استریلیزه کرده و بعد در آب شستشو می دهند. بعد از کاشت در گلدان های جیفی لیتر، گلدانها در گلخانه در دمای ۲۱-۳۲ C نگهداری شده و بذرهای جوانه زده باید مرتبا آبیاری شوند و نباید از آب زیاد استفاده کرد؛ زیرا آب زیاد باعث مرگ گیاهچه و بیماری پوسیدگی ریشه می شود. گلدان ها را روی میز تمیز و استریل قرار داده چون که چندین پاتوژن گیاهی روی میزهای کثیف می توانند پایه های بذری جوان پسته را آلوده کنند.
دسته های خندان p. Vera نیاز سرمایی نداشته و بعد از کاشت قادر به جوانه زدن می باشند. در استان کرمان از سال ها قبل، کاشت مستقیم بذر معمول بوده و برای این کار پس از تهیه زمین مورد نظر جهت احداث باغ، جوی و پشته هایی به عرض نیم تا یک متر و به عمق ۷۵-۵۰ سانتیمتر ایجاد کرده و پس از آبیاری جویها نسبت به کشت مستقیم بذور پسته بادامی در زمستان به فواصل نیم تا دو متر در روی یک طرف پشته اقدام و روی آنها را با شن می پوشانند و پس از سبز شدن هر ۱۵-۱۰ روز یکبار آبیاری انجام شده و به مدت ۳-۲ سال اقدام به نگهداری این پایه های بذری می کنند، طول جویهای آبیاری در این روش بین ۵۰-۳۰ متر و فواصل پشته ها ۸-۵ متر متغیر است در این روش معمولا در سال دوم یا سوم پس از کاشت در طرف دیگر پشتههایی که بذور کاشته شده یک جوی دیگر احداث کرده به این ترتیب نهال ها در روی پشته ها قرار می گیرند. روش دیگر این است که یک قطعه زمین به مساحت مناسب (۲۰m × ۵۰) استفاده شده و پس از آماده سازی آن با افزودن کود حیوانی (۲۰ تن در هکتار) و شن و مقداری از کودهای شیمیایی در اوایل اسفند تا اواخر فروردین بذور پسته های بادامی ریز یا قزوینی را ضدعفونی نموده و به مدت ۲۴ ساعت خیسانده و در روی ردیف هایی به فاصله ۱۵-۱۰ سانتی متر و بین ردیف های ۵۰-۴۰ سانتی متر کشت می نمایند.
طرز کشت بذر پسته در محل
معمولا بذر پسته را در هر موقع می توان کاشت ولی بهترین موقع بنابر نوع آب و هوای محل پاییز یا بن است. در نواحی سردسیر کشت بذر در فصل بهار به کشت آن در فصل پاییز ترجیح دارد. اگر چه بذر پسته نسبت زود سیز شده و کاشت پاییزد در اثر سرمای زمستان صدمه می بیند و در صورتی که کشت بهاره به اندازه کافی وقتی برای خشبی شدن دارد تا بتواند در مقابل سرمای زمستان استقامت نماید. پسته را در محل اصلی میکارتن برای این منظور در قطعه زمینی که به این محصول اختصاص داده اند پس از کرتبندی گودال هایی به فواصل چهار تا پنج متر در هر جهت و یا به ابعاد ۵۰ سانتی متر حفر نموده و داخل آن را با خاکروبه، پهن و کود گاوی و گوسفند و خاشاک پر می کنند و زمین را آبیاری می نمایند پس از این که زمین گاورو شد یعنی این که عملیات زراعی در آن مقدور گردید سطح گودال ها قدری فرورفته یعنی به اصطلاح معروف نشست می نماید.
در این موقع در وسط هر گودال سوراخی به ابعاد ۵ سانتی متر ایجاد کرده و در هر یک دو دانه پسته قرار می دهند و روی آن را با خاک می پوشانند. در بعضی نقاط روی بذر را با خاکستر می پوشانند. منظور از این عمل دو چیز است یکی جلوگیری از سفت شدن خاک در اثر باران و آبیاری و دیگری دور نمودن مورچه ها از محل پسته استند زیرا این حشره آفت بزرگی برای مغز پسته است. اگر کاملا دقت نماییم این طرز عمل که در دامغان خیلی معمول است همانند تهیه یک کوش در هوای آزاد بوده و کشت بذر در روی آن انجام می گیرد. تقریبا یک هفته بعد از کشت نهال جوانی از هسته خارج می شود که علت آن گرمای زمین است. علاوه بر این بعد نمو آن خیلی سریع می باشد؛ زیرا مواد غذایی مخصوصه مواد ازته به حد زیاد در اختیار دارد. پس از آن که نهال سبز شد هفته ای یک بار آن را آبیاری می کنند. در سال دوم آبیاری را کم می کنند به حدی که در اواخر تابستان سال دوم هر سه ماه یک مرتبه می رسانند و پس از آن که درخت ۲-۳ ساله شد هر شش ماه یا یک سال یک مرتبه به آن آب میدهند. در دامغان باغات پسته ای دیده شده که چندین سال متوالی آبیاری نشده ولی کلیه درختان سالم و نماداب بوده اند.
این موضوع خود می رساند که درخت پسته نباتی است کم آب و استقامت زیادی به خشکی نشان داده و در زمین های خشک می تواند زندگانی کند. این موضوع که درخت پسته مقاومت زیادی به کم آبی دارد نباید موجب شود که پسته کارها از مراقبت و آبیاری این درخت خودداری نمایند. استقامت در مقابل خشکی دوخت دلیل بر این نیست که هر گاه مرتبه به اندازه کافی یعنی هر ۱۵ یا ۲۰ روز یک مرتبه آبیاری شود درخت پسته استقامت بیشتر نکرده و محصول بهتر و بیشتری ندهد. روش چهارم کاشت در گلدان است. این روش کاشت در استان کرمان در سال های اخیر توسعه نسبتا زیادی پیدا کرده و مناسب تر از روش قبلی است. برای این منظور از گلدان های پلاستیکی سیاه به قطر ۱۵-۱۰ سانتی متر و ارتفاع ۲۰-۲۵ سانتی متر استفاده شده و خاک گلدان شامل نصف شن + یک چهارم خاک زراعی + یک چهارم کود حیوانی پوسیده می باشد. پس از پر کردن گلدان ها، طوری در خزانه چیده شده که قسمت بالایی آن ها هم سطح زمین می باشد و در هر گلدان دو بذر پسته که قبلا به مدت ۲۴ ساعت خیس و ضد عفونی نیز شده قرار داده می شود و روی آن ها را با شن می پوشاننده زمان کاشت مشابه روش قبلی است ولی در صورتی که کاشت در شاسی یا گلخانه صورت گیرد می توان در پاییز یا اوایل اسفند اقدام به کاشت کرد.
انتقال نهال ها از گلدان
نهال های بذری وقتی به ۱۰- ۷ سانتی متر رسیدند به گلدان های بزرگتر انتقال یافته و بیرون در معرض آفتاب گذاشته می شوند. نهال منتقل شده ممکن است در ابتدا دچار شوک شود و اگر ریشه ها مناسب هرس شوند سیستم ریشه افشان توسعه می یابد و بسیاری نامنظم بعد از انتقال، توسعه سیستم ریشه را در خاک به تأخیر می اندازد. نهال های بذری معمولا با مخلوطهای مختلف، بسته به نوع خزانه منتقل می شوند مخلوطهای استاندارد نهال های بذری معمولا حاوی خاک، هوموس، پرلیت، پیت ماس در غلظت های مختلف می باشد که معمولا با استفاده از شن اصلاح می شوند. بعد از انتقال به طور منظم آبیاری و کود داده می شوند. پاجوش ها به طور منظم هر ۱۰ روز) به منظور رشد جوانه انتهایی حذف شده و پایه ها به قیمهای ۹۲ سانتی متری موقعی که به ارتفاع ۴۰-۲۵ سانتی متر رسیدند بسته می شوند. نهال ها ممکن است در داخل گلدان های مختلف که ۱۵ سانتی متر قطر و ۴۰۰-۳۵ سانتی متر عمق دارند منتقل شوند بعضی گلدان ها مثل کاغذهای قیر اندود یا کاغذهای فیبری می توانند استفاده شوند و اینها مستقیم به داخل باغ کاشته شده تا از شوک های انتقال که در ارتباط با تخریب ریشه می باشد جلوگیری شود گلدان های پلاستیکی بزرگ تر برای نگه داری زیاد پایه ها در زیر سایبان توسط خزانه داران استفاده شده و گلدان های پلاستیکی دوام بیشتری داشته و تبخیر از طریق گلدان کاهش می یابد. گلدان های پلاستیکی برای محافظت بیشتر نهال ها در طی انتقال و جابجایی استفاده شده، و در زمان کاشت باید برداشته شوند. پایه های پسته به صادمه حساس بوده و موقع جابجایی باید مواظب آنها باشیم.
انتقال به داخل باغ
پایه های پسته پیوند شده یا پیوند نشده معمولا از ظرف های گل دانی مستقیم به باغ منتقل می شوند. گیاهان گلدانی زمانی که ۴۰-۳۵ سانتی متر ارتفاع دارند از داخل گلدان های پلاستیکی یا فیبری بیرون آورده می شوند اما به خاطر این که نشاءها یا ریشه های عریان به خشک شدن حساسیت دارند ممکن است این روش خوبی نباشد و درختان بعد از کاشت برای زنده ماندن احتیاج به مراقبت زیادی دارند. درختان باید بعد از کاشت فورا آبیاری شوند و رطوبت خاک ناحیه ریشه ها را فرا بگیرد و دومین آبیاری دو هفته بعد انجام می گیرد. و توسط کوددهی و برنامه های آبیاری منظم دنبال می شود. برای این که رشد پایه ها مستقیم باشد و برای پیوند جوانه و حفاظت ازدیاد شدید آنها به قیم بسته می شوند.
پیوند
وقتی قطر نهال پسته به یک سانتی متر و نیم تا دو سانتی متر رسید موقع پیوند نمودن آن فرا رسیده است، نوع پیوندی که بیشتر مورد استفاده است پیوند شکمی است. معمولا نهال در اسفند ماه در زمین اصلی کاشته شده و پیوند جوانه از خرداد تا تیرماه انجام می شود و اگر گرفتن پیوند موفقیت آمیز نباشد در شهریور ماه دوباره می توان اقدام به پیوند نمود. در استان کرمان نهال های غیر پیوندی چند ساله در زمستان ربرداری شده و در خرداد یا تیرماه بر روی تعداد ۶-۳ شاخه که در همان سال تولید شده اند پیوند لوله ای انجام می گیرد و این به خاطر بادهای فصلی و تند می باشد که در صورت استفاده از پیوند لوله ای احتیاج به مراقبت کمتری خواهیم داشت پیوند شکمی نیز در سطوح کمتری مورد استفاده قرار می گیرد.
در کالیفرنیا پیوند T بیشترین کارایی را داشته و روشی است که بیشتر در تولید تجاری پسته استفاده می شود و ۹۹٪ از باغ داران از این روش استفاده می نمایند پیوند شکمی زمانی که پایه خوب پوست داده و جوانه ها بالغ و مقاوم شده اند در طی تابستان انجام می شود. بنابر خاصیت این درخت که از هر زخمی که در پوست آن پیدا شود مواد صمغی ترشح می نماید. با طرز پیوند زدن سایر درختان که فاقد این خاصیت می باشد کمی تفاوت دارد و آن این است که شکاف روی پایه و بر عکس سایر درختان میوه Tمعکوس روی پایه می باشد و این طرز شکاف دادن برای این است که شیرهای که از شکاف افقی جاری می شود از قسمت تحتانی جوانه پیوند به طرف خارج راه یابد و روی جوانه را بپوشاند و مانع نمو آن نگردد. در کشورهای تولید کننده مانند ایتالیا نهال جوان را در فصل زمستان که معتدل است به ارتفاع یک متر از س طح زمین قطع نموده و در پاییز بعد روی سه یا چهار شاخه که در اطراف مقطع ظاهر شد. عمل پیوند را انجام می دهند. برای پیوند وصله ای به پایه هایی با قطر بیشتر نیاز خواهیم داشت و در مزرعه در بهار و پاییز بیشتر انجام می شود، پیوند قاشی و وصلهای پیوندهای مرسومی نمی باشند.
پایه ها گاهی اوقات شیره زیاده تولید کرده که صمغ نامیده می شود که یک مشکل در زمان پیوند جوانه در طی تابستان می باشد. پیوند شاخه نیز در پسته مورد استفاده قرار گرفته است، اما به ندرت استفاده می شود. درختان بین ۲-۱ سانتی متر قطر برای پیوند و مدلهای مورد نیاز بوده و درختان با قطر ۰۷ سانتی متر یا بیشتر از ۲ سانتی متر می توانند پیوند اسکنه شوند و باید یک اتصال خوب کامبیوم بین پایه و پیوندک انجام و نگهداری شود اتصال کامبیوم برای پیوند قاشی هم مورد نیاز می باشد، انتخابا جوانه های پیوند ک خوب برای پیوند جوانه مورد نیاز بوده و انتخاب شاخه های نیمه خشی یا شاخه های غیر بازده بهترین نوع می باشند. چون که بیشتر جوانه های بالغ درختان پسته تبدیل به گل خواهند شد. جوانه های رویشی معمولا کوچکتر از جوانه های گل بوده و در انتهای شاخه های گل دهنده فصل جاری تولید می شوند.
قلمه زدن درخت: پسته یک درخت چوبی چند ساله بوده و هنگامی که از مرحله نونهالی عبور کند ریشه دهی آن مشکل می شود. قلمه های چوب ترم از شاخه های جوان یک ساله گرفته می شود و با ۲۰۰۰، ۳۰۰۰، ۱۰۰۰۰ P.P. M IBA تیمار شده که در این حالت ریشه دهی ۹۲-۳۹ درصد خواهد بود. اما قلمههای درختان مسن تر ریشه تولید نمی کنند.
ریز ازدیادی: در این روش تکثیر، از محیط DKW استفاده می شود که مناسب ترین شاخه زایی در ۲ میلی گرم در لیتر BA و ۰۱ میلیگرم در لیتر IBA به دست آمده است. بیشترین درصد ریشه زایی شاخه های حاصله از مرحله ازدیاده روی محیط کشت DK به اضافه ۵ میلی گرم در ئینر IBA و ۱-۰ میلی گرم در لیتر NAA می باشد و سپس گیان چه ها به گلدان های دارای پیت و پرلایت منتقل می شوند.
شرایط محیط مناسب برای رشد درختان پسته و مشکلات آنها
شرایط آب و هوایی:
پست ها به سرمای دیر رسمی بهاره کسانی بوده و به سرمای زمستان تا حدودی بردباری دارند. نواحی مناسب برای تولید پسته، مناطق دارای تابستان های گرم و خشک و بدون بارندگی و زمستان های معتدل و ملایم بوده و عموما مناطق کاشت زیتون مناسب مناطق کاشت پسته می باشند و درختان پسته نباید در أرتفاعات بالا یعنی ارتفاع بالاتر از ۲۰۰۰ متر کاشته شوند، زیرا درجه حرارت پایین در تابستان مانع رسیدن میوه ها و گرمای تابستان برای توسعه مغز کافی نمی باشد و رویشگاه پسته در ایران مناطقی با عرض جغرافیایی ۶۷ تا ۳۷ درجه و ارتفاع ۷۰۰ تا ۳۰۰۰ متر از سطح دریا است. استان کرمان به ویژه رفسنجان به عنوان مهم ترین منطقه پسته کاری جهان دارای آب و هوای معتدل و خشک با بارندگی حدود ۱۰۰ میلی متر می باشد که این بارندگی عمدتا در ماه های دی تا فروردین است. گرم ترین ماه سال تیر ماه با حداکثر ۴۰ درجه سانتیگراد و سردترین ماه سال دی ماه با حداقل ۴- درجه سانتی گراد می باشد. تبخیر سالیانه در منطقه رفسنجان بیش از ۳۰۰۰ میلی متر است.
در کالیفرنیا پسته در ارتفاع بین ۶۴ تا ۲۵۶ متر به خوبی رشد می کنند. برای تولید محصول خوب و یکنواخت و به موقع باز شدن جوانه ها، گل آذین های طبیعی، تشکیل میوه خوب و رشد رویشی مناسب، پستهها حداقل به ۱۰۰۰ ساعت سرمای زیر ۷ درجه سانتی گراد نیاز دارند، زمانی که مجموعه ساعت زیر ۷ درجه سانتی گراد کمتر از ۶۷۰ بأشد گل و برگ های نامنظم بوده و به تأخیر افتاده و برگها تغییر شکل داده و محصول کاهش می یابد. پسته ها بر روی طیف وسیعی از خاکها خوب رشد کرده و در خاکهای او می شنی بهترین محصول را تولید می کنند. در نواحی با خاکهای کم عمق و دارای لایه سخت، اندازه درختان و تولید محصول محدود می شود. درختان روی خاکهای دارای زهکش خوب بهترین رشد را دارند و پسته شرایط خاکهای اشباع را تحمل نکرده اما در خاک های قلیایی و شور تحمل خوبی دارند.
پسته ها فریتوفیت بوده و در شرایط سخت، بدون آبیاری می توانند زنده بمانند و روزنه های برگشان در شرایط خشک نسبت به روزنه های درختان دیگر کمتر حساس می باشند و مقدار زیادی از آب را به صورت تعرق از دست داده و نتیجه اش سازش درختان برای بقاء است. و برای تولید تجارتی آبیاری کافی لازم می باشد. مقدار و روش آبیاری برای تولید مهم هستند. آبیاری اثر زیادی روی رشد درختان جوان، بیماریهای خاکزی، میزان محصول و کیفیت آن (ارسال جاری و سال بعد) و رشد درخت دارد. حساسیت به استرس های آب در طی شکوفه دهی، در مرحله رشد سریع مغز و اندوکارپ و رشد و نمو شاخه، آبیاری درختان پسته در یک سطح تخلیه نسبتا کم در طی این دوره ها باید انجام شود. در زمان های دیگر در ۷۵-۵۰ درصد تخلیه آبیاری انجام شود مناسب است. میزان ETc برای پسته از اوایل تیرماه تا اواسط مرداد ماه در کالیفرنیا ۰ / ۳۲ اینچ در روز می باشد و در پسته حساسیت آبیاری به ترتیب مراحل: اندازه و وزن میوه < قابلیت برداشت < تعداد میوه در درخت < خندانی – پوکی و سقط جنین می باشد. در دوره متحمل به استرس در پسته پیشنهاد شده است.
۱) از اواسط اردیبهشت تا اوایل تیرماه (دومین مرحله رشد درست بعد از کامل شدن توسعه درون بر قبل از شروع رشد مغز
۲) بعد از برداشت
فنولوژی فصلی:
جوانه های جانبی گل آذین روی شاخه های یک ساله و اوایل فروردین ماه شروع به تورم کرده و در حدود دو هفته بعد، ۱۰۰ تا ۳۰۰ گل در خوشه گرده افشانی شده و تشکیل میوه میدهند. سرتاسر فروردین و اردیبهشت درون بر سخت شده و از اوایل تیرماه تا اواخر مرداد مغز رشد کرده و درون بر را پر می کند و در اوایل شهریور تا مهر میوه ها رسیده و شیاری در اطراف برون بر ایجاد میشود. رشد شاخه ها در اواخر فروردین شروع شده و در اواخر اردیبهشت پایان می یابد و با توسعه برگهای مرکب پنج برگچه ای، جوانه های گل آذین به صورت جانبی و یک جانبه منفرد رویش انتهایی تولید می شود.
جوانه ها در سرتاسر فروردین اردیبهشت و خرداد اختصاصی شده و در تیر، مرداد و شهریور در حالت خواب بوده و در مهرماه توسعه می یابند گاهی اوقات یک رشد اضافی شاخه در اواخر خرداد وجود دارد این رشد تولید جوانه های جانبی اولیه می کند. در مردادماه برگها روی شاخه هایی که خوشه ها دارای میوه زیاد هستند اغلب نشانه پیری را نشان داده و بیشتر برگها تا اواسط آبان ریزش کرده و درختان تا اواخر اسفند در حالت خواب باقی می مانند و درختان بالغ غالبیت، انتهایی قوی داشته و این زیاد مورد توجه خاص می باشد.
مشکلات فیزیولوژی:
پسته ها سه مشکل فیزیولوژی عدم خندانی، پوکی، سال آوری را ظاهر نشان می دهند که به محصول زیاد ارتباط داشته و احتمالا به رقابت کربوهیدرات ها مربوط است و در مورد مکانیسم هر کدام شناخت کمی وجود دارد.
۱- تناوب باردهی (سال آوری): میوه پسته به صورت جانبی روی شاخه های یک ساله به وجود می آید با توجه به سن گیاه، الگوی تناوب باردهی با بزرگ شدن میوه ها افزایش می یابد اگر چه مکانیسم ویژه این پدیده هنوز تعریف نشده است اما شواهدی وجود دارد که به رقابت برای کربوهیدرات ها ارتباط دارد. در طی دوره پر شدن مغز در تیرماه، جوانه های گل مرده و ریزش می کنند. تولید میوه زیاد در سال جاری باعث ریزش جوانسه ها شده و بنابراین به دنبال محصول زیاد شاخه ها تولید میوه نمی کنند کوشش های انجام شده برای کم کردن این پدیده توسط، مواد غذایی و اسپری تنظیم کننده ی رشد موفقیت آمیز نبوده است موفقیت هایی برای کاهش آن از طریق هرس جوان درختان بالغ بدست آمده است. هرس ظاهرا تنها روش قابل استفاده برای کاهش سال آوری بوده و سال آوری ثابت نشده که برای درختان مضر است و فقط یک مشکل است. چندین نوع سال آوری در درختان میوه وجود دارد و سالی اوری در پسته با درختان میوه دیگر تفاوت داشته و فقط پسته ظاهرا دارای پدیده ریزش جوانه ها قبل از بلوغ است.
٢- سقط جنین: توسعه مغز میوه های پسته همزمان با توسعه پریکارپ نبوده در حالیکه درون بر طویل و سخت می شود. هدایت مواد فتوسنتزی به مغزهای جوان متوقف می شود. در تیرماه که توسعه میوه ها دوباره شروع می شود همه مغزهای میوه های روی خوشه، به طور مساوی توسعه نمی یابند و مواد فتوسنتزی به بعضی میوه ها روی خوشه هدایت نشده و این میوه ها خالی باقی مانده و پوک می شوند. در این میوه ها برون بر به صورت طبیعی درون بر را پوشانده و غالبا در زمان برداشت نمی ریزند و بیش از ۲۰ درصد پوکی در سال هایی که محصول سنگین است گزارش شده است و درصد پوکی در سالهایی که محصولی کم است (off) بالاتر می باشد.
٣- خندانی: ناشکوفایی در میوه های پسته ارتباط با میزان محصول دارد به طور کلی در سال های پر محصول در صد میوه های غیر خندان افزایش یافته و خندانی میوه های پسته یک پدیده فیزیولوژیکی است و در مورد این مرحله اطلاعات کمی وجود دارد و درصد میوه های ناشکوفا یک عامل اصلی برای تصمیم در رابطه با برداشت تجاری است، میوه هایی که به صورت مصنوعی خندان شده نسبت به میوه هایی که به صورت طبیعی خندان هستند یکسری کیفیت ها را در رابطه با مصرف کننده کاهش داده و فرآیندی برای خندان نمودن میوه ها توسعه نیافته است.
بیشتر در احداث باغ پسته
