کاشت اولیه نهال درختان اعم از مثمر (میوه دار) و غیر مثمر امری بسیار مهم است و بر روند رشد و عملکرد درختان بسیار تاثیرگذار است. بطوری که اگر نهال بطور غیر اصولی کاشته شود عملکرد آن کاهش یافته و یا متوقف میگردد و باعث مرگ گیاه میگردد. لذا برای جلوگیری از هدر رفت انرژی، وقت و سرمایه بهتر است قبل از هر چیز برای کاشت صحیح و اصولی درختان زمین را آماده کرده و موارد ذیل را همواره بکار برید؛
۱- ابتدا باید بررسی کنید چه رقمی مناسب ترین نوع نهال برای منطقه شماست.
رقم انتخابی خود را از نظر شرایط اقلیمی و آب و هوایی، نوع خاک مورد نیاز، گلدهی، پرمحصولی و توجیه اقتصادی و در نهایت مقاوم بودن به آفات و بیماری ها مورد بررسی قرار دهید.
اگر بدنبال احداث باغ و سرمایه گذاری در سطح کلان هستید برای اطمینان از مناسب بودن نوع خاک برای محصول مورد کشت خود، حتما از آزمایش خاک بهره بگیرید. همچنین برای انتخاب محصول به محصولاتی که در آن منطقه کشت می شوند دقت نمایید و اگر در پی کاشت محصول جدیدی هستید با کارشناس کشاورزی مشورت نمایید.
۲- نهال را از مراکز فروش و تولیدکنندگان معتبر و شناخته شده تهیه کنید.
۳- از ورود نهال های آلوده به آفات و بیماری ها به محل کاشت جلوگیری کنید.
۴- برای حصول اطمینان از موفق بودن کاشت و بازدهی بهتر است از نهال های اصلاح شده و پیوندی یک ساله، دو ساله و یا سه ساله بسته به نوع نهال، استفاده نمایید.
۵- در زمان حمل و نقل نهال های ریشه ای دقت کنید که ریشه های آنها در معرض هوا قرار نگیرند، بهتر است که ریشه ها توسط کیسه پوشانیده شوند. فروشندگان معتبر نهال معمولا طی پروسه ای پس از خارج کردن نهال از زمین ریشه آن را داخل کیسه می پیچند. این مسئله بر اهمیت لزوم تهیه نهال از مراکز معتبر دلالت دارد.
۶- محل دقیق کاشت را در نقشه باغ مشخص کرده و سپس روی زمین علامت گذاری کنید.
الف: درختان باید در فواصل مشخص از یکدیگر و بصورت مربعی و یا مستطیلی جانمایی گردند. (میزان فاصله و مربعی یا مسطتیلی بودن طرح نهالکاری با نوع نهال و رقم آن رابطه مستقیم دارد.)
ب: در زمین های شیب دار درختان باید روی خطوط تراز کاشته شوند.
ج : حتما به فاصله مورد نیاز کاشت هر رقم دقت کنید و حداقل فاصله را در نظر بگیرید. برای مثال میزان فاصله استاندارد برخی از ارقام در ذیل قید گردیده است؛
ارقام گردوی ایرانی فاصله ۱۰در ۱۰ متر
ارقام گردوی پیوندی ۸ در ۵ متر
ارقام بادام ۵ در ۵ متر
ارقام سیب ۶ در ۵ متر
ارقام زردآلو ۵ در ۵ متر
ارقام هلو ۵ در ۴ متر
ارقام انگور ۴ در ۵/۲ متر
برای کسب اطلاع دقیق تر از فاصله کاشت و تعداد نهال مورد کاشت در زمین بر حسب متراژ می توانید از یک کارشناس کمک بگیرید.
۷- بر اساس نوع نهال و سن آن، خاکچاله هایی به شعاع ۵۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر و عمق ۷۰ الی ۱۰۰ سانتیمتر حفر کنید. ( چاله های یک در یک متر توصیه می شود.) هنگام گود برداری خاک رویی را به عمق یک بیل در یک طرف و خاک زیرین را در طرف دیگر چاله انباشت کنید.
توجه داشته باشید عدم حفر چاله مناسب جلوی رشد و گسترش ریشه های جوان و کوچک نهال را گرفته و عملکرد رشدی نهال را کند یا متوقف می کند.
۸- قبل از کاشت نهال با یک هرس مناسب ریشه های آسیب دیده و شکسته را جدا کنید.
۹- برای جلوگیری از آلوده شدن ریشه به بیماری‌ها باید ریشه های نهال را به محلول ضدعفونی کننده آغشته کرد.
تهیه محلول ضد عفونی کننده : سم بنومیل یا سموم قارچ کش مشابه (۳۰۰ گرم) + خاک رس ( ۱۰ کیلوگرم ) + کود دامی ( ۱۰ کیلوگرم ) + آب ( صد لیتر )
۱۰- خاک رویی جدا شده را با هم حجم خودش کود پوسیده گاوی ترکیب کرده کف چاله بریزید و چاله را با بقیه خاک تا اندازه ریشه نهال و یا اندازه کیسه یا گلدان نهال پر کنید.
۱۱- نهال ریشه لخت را بصورت عمودی و به طوری که محل پیوند آن بیرون از خاک قرار بگیرد در چاله قرارداده و با بقیه خاک چاله را پر کنید. با فشار دادن خاک، فضای خالی و هوای اطراف ریشه را از بین ببرید . (در صورتی که نهال در کیسه قرار دارد کیسه را پاره کرده و یا در صورتی که در سطل یا گلدان است آن را با خاک از گلدان خارج نمایید. همچنین میتوانید کف سطل را بریده و نهال را با سطل داخل خاک بگذارید.)
۱۲- نهال را بلافاصله آبیاری کنید.
۱۳- نهال از ارتفاع مناسب نهال را هرس کنید.
۱۴- برای نهال های کوچک و تازه از قیم استفاده کنید تا از تکان خوردن و خم شدن آنها جلوگیری شود.
۱۵- تنه درختان جوان را برای محافظت بیشتر و جلوگیری از سوختن و پوست انداختن ، رنگ پلاستیک سفید بزنید.
۱۶- برای جلوگیری از آسیب دیدن تنه درخت توسط حیوانات جونده، از توری، مقوا و یا گونی دور تنه استفاده کنید.
