بوته رزبری

نام: رزبری یا راز بری
نام انگلیسی: Raspberry
خانواده: Rosaceae

در این مطلب به معرفی انواع مختلف تمشک در جنس گیاهی رزبری یا همان Rubus میپردازیم. این نوع شامل رزبری قرمز که خاستگاه اوراسیایی Rubus idaeus دارد و تمشک سیاه شرقی شمالی Rubus occidentalis است.

رزبری گیاهی است با ساقه های چوبی و چند ساله با میوه ای خوراکی از گونه گیاهی در جنس روبوس و خانواده ی گل رزاست که بیشتر آنها در زیرمجموعه Idaeobatus هستند.

نامگذاری و ریشه شناسی

رزبری نام خود را از رزپیس گرفته است، به معنی”شربت گل رز شیرین” که دراواسط قرن ۱۵ میلادی رواج داشته است این شربت از پیچک انگلو لاتینی گرفته شده است. همچنین ممکن است که نام رزبری از واژه raspoie، به معنای “زخم”، از منبع آلمانی باشد.این نام ممکن است تحت تاثیر ظاهر آن برای داشتن سطح خشن مربوط به Rasp در زبان انگلیسی قدیم تحت عنوان “توت خشن” بوده باشد.

ارقام رزبری

ارقام گونه تمشک در زیرمجموعه Rubus Idaeobatus یا رزبری عبارتند از:

Rubus crataegifolius (رزبری آسیایی)
Rubus gunnianus (رزبری آلپاین تاسمانی)
Rubus idaeus (رزبری قرمز یا رزبری اروپایی)
Rubus leucodermis (رزبری Whitebark یا رزبری غربی، رزبری آبی، رزبری سیاه)
Rubus occidentalis (رزبری سیاه)
Rubus parvifolius (رزبری بومی استرالیا)
Rubus Phoenicolasius (رزبری قرمز)
Rubus rosifolius (رزبری Mauritius)
Rubus strigosus (رزبری قرمز آمریکایی) (با نام R. idaeus var. strigosus)
Rubus ellipticus (رزبری زرد هیمالیا)

ارقام دیگری نیز وجود دارند، که همچنین رزبری نامیده می شوند و در زیرگروه گونه های دیگر طبقه بندی می شوند، از جمله:

Rubus deliciosus (رزبری بولدر، زیر جنس Anoplobatus)
Rubus odoratus (رزبری گلدار، زیر جنس Anoplobatus)
Rubus nivalis (رزبری برفی، زیر جنس Chamaebatus)
Rubus arcticus (رزبری قطبی، زیر جنس Cyclactis)
Rubus sieboldii (رزبری Molucca، زیر جنس Malachobatus)

کاشت

رزبری ها به طور سنتی در زمستان بصورت خوابانیدن شاخه ها کاشته می شوند، اگر چه کاشت گیاه جوان رزبری که بصورت کشت بافت تکثیر شده اند بسیار شایع تر شده است. یک سیستم تولید تخصصی با نام “تولید از شاخه” که شامل کاشت گیاه برای یک سال در آب و هوای شمالی مانند اسکاتلند، اورگان و واشنگتن وجود دارد که در آن نیاز به سرما برای جوانه زنی مناسب به دست می آید و سپس گیاه به محل کاشت در جای گرمتر منتقل می شود لذا گیاه زودتر از محل نهایی کاشت شروع به جوانه زنی میکند. پس از آن در آب و هوای گرمتر همانند اسپانیا کاشته می شود ، جایی که آنها از ریشه و ساقه به سرعت رشد میکنندو به سرعت گل میدهند و محصول نهایی به سرعت و یک فصل زودتر بدست می آید. گیاهان به طور معمول در هر مترمربع در خاک حاصلخیز بین ۲ تا ۶ بوته کاشته میشود. رزبری بصور معمول در بستر های بالاتر از سطح زمین کاشته میشوند، اگر مشکلات پوسیدگی ریشه وجود داشته باشد یا نه.

تمام ارقام رزبری دارای ریشه های چندساله هستند، اما بسیاری از آنها شاخه های چند ساله ندارند. در واقع، بیشتر رزبری ها شاخه هایی دارند که دوساله هستند (به این معنی که شاخه ها در اولین دوره رشدی، رشد می کنند و میوه ها در طول فصل دوم رشد، رشد می کنند).گل های رزبری می توانند منبع اصلی شهد برای زنبور عسل و سایر گرده افشان ها باشند.

رزبری گونه ای قوی است و می تواند به صورت محلی تهاجمی باشد. آنها با استفاده از شاخه های پایه ای خود گسترش می یابند، شاخه های زیرزمینی گسترش یافته دارند که ریشه ها و نتیجتا خود گیاه را توسعه می دهند. آنها می توانند گیاه جدیدی را از فاصله دور از گیاه اصلی بوجود آورند. به همین دلیل، رزبری به خوبی گسترش می یابد و اگر نظارت نشود،میتواند کل زمین را پوشش دهد. رزبری اغلب با استفاده از قلمه ها پخش می شود و به راحتی در شرایط خاک مرطوب تکثیر می شود.

میوه رزبری در رنگ های مختلف (قرمز، سیاه، بنفش یا زرد طلایی بسته به نوع و رقم) برداشت می شود. این رنگ ها زمانی که میوه ها رسیده و شیرین تر هستند، مشخص می شوند.

تولید رزبری

رزبری یک میوه تجاری است که به طور گسترده در تمامی مناطق معتدل دنیا رشد می کند. بسیاری از مهمترین ارقام رزبری قرمز تجاری از ارقام هیبریدی میان R. idaeus و R. strigosus حاصل می شوند. بعضی از تولیدکنندگان رزبری قرمز اوراسیایی و آمریکایی را برای کاشت در نظر می گیرند که متعلق به گونه خاص Rubumbidaeus، با گیاهان اروپایی است و پس از آن ارقام R. idaeus subsp. idaeus یا R. idaeus var. idaeus و رزبری قرمز بومی شمال امریکا که به عنوان R. idaeus subsp طبقه بندی شده اند، مورد نظر است. رقم استریگوس یا R. idaeus var. از ارقام بی نظیر و به شدت پایدار و بدون نیاز به پاکسازی است.

رزبری سیاه و سفید، Rubus occidentalis نیز بصورت تجاری کشت می شود و از میوه های تازه و یخ زده آن استفاده می شود. همچنین مربا، نوشیدنی ها و دیگر محصولات را با تمام عطر و طعم های خاص این رقم تهیه می کند.

رزبری های بنفش با ترکیب ارقام رزبری قرمز و سیاه ساخته شده اند و همچنین در چند منطقه (به عنوان مثال، در ورمونت) که در آنها رزبری قرمز و رزبری سیاه به طور طبیعی رشد می کند، رزبری بنفش بصورت وحشی یافت می شود. تولید تجاری رزبری بنفش بسیار نادر است.

در سال ۲۰۱۷، تولید جهانی رزبری ۸۱۲۷۳۵ تن بود که روسیه ۱۸ درصد آن را(۱۴۶۳۷۷ تن) تامین می کرد. سایر تولید کنندگان عمده این محصول کشورهای مکزیک (۱۴٫۸٪)، صربستان (۱۳٫۵٪)، ایالات متحده (۱۳٫۰٪) و لهستان (۱۲٫۸٪) هستند.

بیماریها و آفات

رزبری ها بعضی اوقات توسط لاروهای برخی از گونه های لپدپیتری (پروانه ها و شاپرک ها) خورده می شوند. Botrytis cinerea، یا کپک خاکستری، یک عفونت قارچی رایج در رزبری و دیگر میوه های نرم در شرایط مرطوب است. کپک خاکستری که در رزبری رشد می کند به ویژه در میوه هایی که ضربه خورده و کبود شده اند، تاثیر می گذارد، زیرا محل ورود آسان برای هاگ ها را فراهم می کند.

گیاهان رزبری نباید در زمین هایی که در آن سیب زمینی، گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان یا گلدان قبلا رشد کرده است بدون تعویض و ضد عفونی شدن خاک کاشته شوند، چراکه این محصولات یک بیماری خاص به نام Verticillium wilt دارند،که قارچی است که می تواند در طول سال ها در خاک بماند و می تواند محصولات رزبری را از بین ببرد.

ترجمه و تنظیم توسط سایت هایپرنهال