نام: نهال شلیل انجیری (دیر رس)
مشخصات کلی :
نهال شلیل انجیری از ارقام جدید و بازارپسند شلیل است که خاستگاه آن کشور ایران و رقمی دیررس بشمار می آید. زمان رسیدن میوه اواخر مرداد ماه است. شلیل انجیری از سال دوم کاشت شروع به باردهی می کند.ارتفاع درختان غیرپاکوتاه شلیل به ۴تا ۵ متر رسیده و دارای شاخههای فراوان میباشد. درخت شلیل سه نوع شاخه ساده، مرکب و کاذب تولید میکند. شاخههای ساده فقط جوانه رویشی تولید میکنند، شاخههای مرکب جوانه رویشی و زایشی و شاخه کاذب در طول شاخه جوانه زایشی و در نوک، جوانه رویشی تولید میکند که در هنگام هرس، نوک شاخه کاذب حذف میشود. برگهای درخت شلیل بیضی شکل و کشیده بوده و دارای کنارههای ارهای میباشند. گلهای شلیل زودرس هستند و قبل از باز شدن برگها ظاهر میشوند و به این ترتیب منظره زیبایی به درخت میبخشند. گلهای شلیل به رنگ سفید، صورتی یا قرمز بوده و بر روی شاخههای یکساله ظاهر میشوند. اکثر ارقام شلیل خودبارور بوده و گرده افشانی آنها قبل از شکوفه دادن گل انجام می شود. شلیل ۳-۲ سال پس ازکشت آغاز به گلدادن کرده، اولین میوه اقتصادى خود را در سال چهارم یا پنجم تولید مىکند که البته در ارقام پیوندی و جدید بسیار زودتر به گلدهی و میوه دهی اقتصادی می رسند.
ویژگی خاک:
نهال شلیل انجیری طالب خاکهای زهکشی شده با بافت شنی لومی می باشد و خاکهای با بافت سنگین و زیاد مرطوب مناسب پرورش شلیل نیست. ریشه شلیل انجیری، در برابر کمبود تهویه خاک بسیار حساس است و از غرقاب شدن، به شدت آسیب مىبیند. این درخت، براى بهترین رشد، به خاکهاى نسبتاً سبک، با ژرفاى ۱ تا ۵/۱ متر و زهکش کامل نیاز دارد.
شرایط محیطی:
درخت شلیل قابلیت پرورش در نقاط مختلف کشور را داشته و ایران یکی از مناطق مهم پرورش شلیل در جهان به شمار میرود. این درخت در شرایط آب و هوایی با تابستان گرم و زمستان کمی سرد می تواند به خوبی رشد کند. مقاومت شلیل به سرمای زمستانه تا منفی ۲۰ درجه سانتی گراد(۲۰-) بوده و به سرماهای دیررس بهاره حساس می باشد و گل های آن در سرمای بهاره ی ۳- از بین می روند. نیاز سرمایی جوانه های شلیل برای اتمام استراحت ۴۰۰ الی ۱۰۰۰ ساعت زیر ۷+ درجه سانتی گراد تامین می شود. در سرمای بسیار زیاد و طولانی، جوانهها و حتى شاخههاى جوان خشک مىشوند. شلیل، در برابر گرماى تابستان تقریبا مقاومت خوبی دارد.
نیاز آبیاری:
نیاز آبی درختان شلیل انجیری نسبتا زیاد بوده و احداث باغ شلیل نیازمند وجود آب کافی جهت آبیاری مناسب است. درخت شلیل درسال نیاز به ۲/۵ الی ۷/۵ متر مکعب آب دارد.
پایه پیوند:
ازدیاد شلیل انجیری غالبا به روش پیوند صورت می گیرد. بهترین پایه براى شلیل، دانهالهاى خود شلیل (شفتالو) یا هلو می باشد در عین حال نهال شلیل را مىتوان روى پایههاى زردآلو، بادام و آلو نیز پیوند زد.
فواصل کاشت و چالگود:
در احداث باغ شلیل فاصله بین درختان بصورت ۲×۴ متر یا ۳×۳ متغیر است، ولی در بین ردیفها رعایت فاصله حداقل ۳ متر الزامی است. بنابراین در هر هکتار بین ۸۰۰ تا ۱۱۰۰ اصله درخت خواهیم داشت.
پس از تعیین فواصل کاشت عملیات میخکوبی انجام می شود. سپس اقدام به علامت گذاری برای محلهای حفر چاله نموده و در همان نقطه بطور دقیق چاله حدود یک متری حفر میگردد. با این روش فواصل بین ردیفها رعایت می شود. محل پیوند در بیرون خاک و در جهت مسیر باد قرار گیرد.
آفات و بیماری ها:
بیماری های قارچی شایع در درختان شلیل لب شتری و غربالی هستند که به راحتی با سمپاشی در فواصل معین قابل پیشگیری است. همچنین یکی از آفات مهم درختان هسته دار شپشک نخودی (که در اصطلاح محلی شته خونی میگویند) میباشد که در اواخر زمستان سم پاشی روغن ولک (دو لیتر در صد لیتر آب) به همراه یکی از حشره کش های اختصاصی نفوذی مثل دورسبان یا اتیون یا آدمیرال و تکرار آن بعد از گلدهی فقط سمپاشی با حشره کش های فوق براحتی قابل کنترل است.
عمر مفید:
عمر درختان شلیل انجیری کوتاه بوده و حدود ۱۰ تا ۱۵ سال است و علت عمر کم آن چوب ترد و شکنندهاش است و علت تردی چوبش نسبت زیاد پوست به استوانه مرکزی آن است.
هرس:
شلیل معمولاً به روش جامى تربیت و پس از باروری، هر ساله هرس مىشود تا به تولید شاخههاى جوان تر، که در سال بعد گل و میوه خواهند داد بپردازد.
مشخصات میوه:
شلیل انجیری همانطور که از نامش پیداست شکل کوتاه و پهن دارد و از ارقام جدید و بسیار بازار پسند بشمار می آید. رنگ میوه این رقم قرمز و رنگ گوشت آن زرد است. مدت انبارداری شلیل انجیری دو ماه بوده و مصرف تازه خوری و کمپوت سازی دارد.