انگور (Vitis vinifera) می تواند براحتی توسط قلمه تکثیر شود و انگورهای تکثیر شده توسط قلمه بخوبی در مکان های مختلف رشد می کنند. اما، در جاهایی که مشکلاتی از قبیل خاک ضعیف، شوری، نماتود و فیلو کسرا وجود دارد، برای افزایش عملکرد از پیوند استفاده میشود. در نهالستان های تجاری بزرگ، پیوند انگور در زمستان با روش رومیزی و با استفاده از ماشین های پیوند انجام می شود. برخی از پیوندزن های کوچکتر و یا کشاورزان خرده پا در مزرعه و یا نهالستان در طول بهار و تابستان با روش پیوند شاخه و یا پیوند جوانه قاشی و با دست تکثیر را انجام میدهند.
در انگور می توان پیوند T استفاده کرد، اما معمولا در زمان در دسترس بودن چوب پیوندک سبز از این روش استفاده می شود. روش های تشریح شده در بخش های قبل برای انگور می توانند بکار روند.
برای انتخاب پایه برای یک مکان، باید از خصوصیات آن مکان اطلاع پیدا کرد. قلمه های خواب واریته های مورد نظر برای پایه باید در زمستان جمع آوری شوند. در ادامه باید آنها را ضدعفونی کرده و درون یک کیسه پلاستیکی قرار داده و در یک انبار سرد برای کاشت در بهار نگهداری کرد.
در اواخر پاییز، به محض اینکه برگهای انگور ریزش پیدا کرد، چوب پیوندک خواب را جمع آوری کرده و درون یک کیسه پلاستیکی قرار داده و در دمای C°۴ نگهداری می کنند. در زمان شروع فصل رشد، می توان از طریق پیوند جوانه یا شاخه، پیوندکهای خواب را در اوایل بهار روی شاخه سال گذشته و یا در تابستان روی شاخه سال جاری پیوند نمود.
منبع دیگر پیوندک در طول فصل رشد، تهیه چوب پیوندک سبز از کن های نیمه بالغ سال جاری بوده که آنها را جمع آوری کرده و فورا روی پایه های دارای سن مشابه با آنها پیوند می کنند. اگر پیوند قاشی در تعداد زیادی از انگورها با استفاده از چوب پیوندک خواب انجام شود، می توان از قبل جوانه ها را از چوب پیوندک جدا کرده و در آب سرد نگهداری کرد.
در هنگام بستن پیوند قاشی در انگور، روی چشم جوانه را نباید پوشانید. حدود دو هفته پس از انجام پیوند، شاخه های پایه را تا یک برگ بالاتر از جوانه پیوند شده باید حذف کرد. پیوندک ۳-۲ هفته بعد از پیوند شروع به رشد می کند. با یک کمان یا یک قیم شاخه پیوندک را نگه داشته و اگر شاخه یا جوانه روی پایه رشد کند، باید حذف شود.
در صورتی که مواد گیاهی برای تکثیر کافی نباشد، می توان از روش ریز پیوندی در انگور استفاده کرد. در صورت کوچک بودن چوب سبز پایه و پیوندک، می توان از طریق ماشین و با روش V آنها را پیوند نمود.
باید کنهای فصل جاری را از پایه های مادری قوی الرشد انگور جمع آوری کرد. قلمه های پایه را باید آماده کرد، بطوری که هر کدام باید حامل یک گره مرکزی باشند و یک برگ که نصف آن بریده شده است، روی قلمه باید نگه داشته شود. پنج سانتی متر از میانگره بالا و پایین این برگ را باید حفظ کرد.
پیوندک را به روش فوق برش داده، اما فقط ۵-۳ سانتی متر از میانگره پایین و تکه کوچکی از میانگره بالای برگ نگهداری شده را حفظ می کنند. با روش پیوند شاخه V و از طریق ماشین، بالای پایه و پایین پیوندک را به هم متصل می کنند. ماشین در پایین پیوندک یک گوه و در بالای پایه یک شکاف ایجاد کرده و آنها را بر هم منطبق می کند. پیوند را با فیلم پارافین یا نوار مخصوص پیوند جوانه و یا یک نوار پلی پروپیلن چسبنده و نازک می بندند، بطوریکه نوار یک طرف پیوند را بپوشاند و یک طرف دیگر باید بدون پوشش باشد.
پایین پایه را در داخل پودر هورمون ریشه زایی (IBA) فرو برده و در یک جعبه کوچک مناسب ریشه زایی کشت می کنند. قلمه های پیوند شده را بیش از یک ماه و تا زمانی که محل پیوند ترمیم شود و همچنین ریشه زایی پایه ریشه کامل شود، در یک اتاق خیلی مرطوب و کم نور نگهداری می کنند. در نهایت برای انتقال گیاهان به هوای آزاد، باید بتدریج آنها را مقاوم سازی کرد.
برای پیوند واریته های جدید انگور، می توان تنه انگورهای مستقر شده در باغ را برید و در بهار پیوندکهای خواب انبار شده را با روش گوهای روی آن پیوند نمود. سطح بریده شده تنه و اسکنه را باید با مواد پوششی مخصوص پوشانید.
پایه های انگور
همانطور که ذکر شد، قلمه خشبی گونه V. vinifera به راحتی ریشه دار شده و روش معمول ازدیاد آن به ویژه در مناطق عاری از فیلو کسرا، قلمه می باشد. در کشورهای آلوده به فیلوکسرا از پیوند استفاده شده و ارقام اروپایی (حساس به شته فیلوکسرا) را روی ارقام آمریکایی (مقاوم به شته فیلوکسرا) پیوند می زنند.
منشاء پایه های انگور آمریکایی مقاوم به این حشره از گونه های V.rupestris،V.riparia وV.berlandieri می باشد، اما مقاومت گونه V. tabrusca به فیلوکسرا کمتر از پایه های دیگر می باشد.
همچنین در مکان هایی که مشکلاتی از قبیل خاک ضعیف، شوری و نماتود وجود دارد، برای افزایش عملکرد انگور از پیوند استفاده می شود.
پایه V. berlandieri به خاکهای آهکی مقاوم بوده و پایه ۴۱B نیز که از تلاقی vinifera .و V. berlandtieri حاصل شده است، به خاکهای آهکی مقاومت دارد. پایه های V rupestris به خشکی و شوری مقاوم بوده و از این دسته پایه های ۱۱۰R و ۱۴۰RU بیشترین مقاومت را به خشکی داشته و همچنین در خاک های سبک و شنی استفاده از پایه rupestris ,۷ توصیه می گردد. از پایه های مقاوم به نماتود و خاکهای سنگین می توان به V. champini اشاره کرد.
گزینش هایی از انگور وجود دارد که برخی به شوری مقاوم بوده (مانند Ramsey) و برخی از آنها تحمل خوبی به فیلوکسرا دارند (مانند S04، ۵BB و ۱۴۰ Ruggieri).
بیشتر در پیوند میوه های هسته دار
