آماده کردن چاله های غرس نهال
با وجود آن که قبلا به تمام زمین کود حیوانی داده شده ولی در موقع کشت درخت نیز باید مقداری کافی کود حیوانی و کود ماکرو (فسفر، پتاسیم، گوگرد) که دیر کل هستند با خاک سطحی زمین چاله های حفر شده مخلوط و داخل چاله ها ریخته شود، زیرا همان طور که میدانیم درخت مدت زیادی باید در محل خود بماند. از طرف دیگر افزودن انواع کودها به اطراف ریشه پس از کاشت کار دشواری است. ثانیا کودهای فسفره و پتاسی که پس از کشت به درخت داده می شود در اثر قدرت لایه های خاک در جذب و نگه داری در سطح فوقانی باقی مانده و به اعماق ریشه درخت نمی رسد.
بنابراین برای داشتن درخت سالم و قوی لازم است در موقع کشت، مواد غذایی کافی در اختیار آن گذاشته شود. در موقع کاشتن نهال در چاله باید توجه داشت که گیاه به همان عمق که در خزانه زیر خاک بوده، در خاک محل اصلی کاشته شود؛ زیرا در صورت کاشت عمیق تر قسمتی از ساقه به زیر خاک رفته و پس از مدتی خواهد پوسید و ممکن است موجب خشک شدن درخت شود.
با توجه به این که چون پس از کاشتن نهال با آبیاری پای نهال، خاک چاله کمی نشست می کند، این مسئله ممکن است باعث پایین رفتن ریشه شده و بعدها در اثر کود دادن و امثال آن به تدریج خاک در اطراف قسمتی از تنه قرار گیرد، بنابراین نهال باید زمانی کشت شود که خاک به اندازه کافی نشست کرده است تا طوقه و به همان عمقی که در نهالستان بوده زیر خاک قرار گیرد و قسمت هایی از ساقه در خاک فرو نرود. به خصوص باید توجه کرد که محل پیوند در خاک مدفون نشود.
گاهی برای اینکه نشست خاک پس از کاشت مشکلی را پیش نیاورد پس از گودبرداری، کوددهی، پر کردن مجدد گودال ها، آبیاری صورت می گیرد و پس از گاورو شدن، چاله ای را به اندازه حجم ریشه نهال دوباره برداشته و نهال را در عمق لازم در چاله می گذارند. نهال ها باید حتی المقدور ظرف مدت کمی پس از بیرون آوردن از خزانه به محل اصلی انتقال داده شود، زیرا ریشه های عریان که در معرض آفتاب یا بارندگی قرار می گیرند به سرعت خشک و از بین خواهند رفت. لذا به منظور جلوگیری از خشک شدن ریشه در فواصل دور باید نهال ها بسته بندی و در کیسه ای که پر از کاه یا پوشال مرطوب است قرار داده شوند و به محل اصلی انتقال یابند.
غرس نهال
کاشت نهال بهتر است به وسیله دو نفر انجام پذیرد که یکی از آنها به طور عمودی در شکاف وسط خط کش کاشت طوری قرار بگیرد که طوقه درخت را در سطح فوقانی خط کش مهار نموده و دیگری با بیل خاک مورد نیاز چاله را بریزد. پس از پر شدن چاله با پا فشار مختصری به اطراف درخت داده و پس از کاشت، نهال را با قیم می بندند.
۱- عمق کاشت باید طوری باشد که محل پیوند، دست کم چند سانتی متر بالای سطح خاک واقع شود تا از ریشه دار شدن گیاه از بالای پیوند که ممکن اوریت، اثر پایه را خنثی کرده و نیز از گود افتادن درخت (یعنی قرار گرفتن آن در عمق زیاد خاک که به اصطلاح باعث، خفگی آن خواهد شد جلوگیری به عمل آید.
۲- در نقاطی که باد منظم می وزد، رشاد پیوند که باید رو به باد قرار داشته شود تا از شکسته شدن گیاه در اثر فشار باد جلوگیری گردد. در نقاط بادخیز استفاده از قدیم برای نگه داری نهال، در سال های اول، توصیه می شود.
۳- پس از انجام کاشت و پر کردن گودال، باید با فشار دادن خاک اطراف نهال با پایا بیل، خاک اطرافی ریشه ها را به طور کامل محکم کرد تا محفظه هوا در اطراف ریشه ها باقی نماند و هم چنین مقدار نشست خاک که در اثر آبیاری به وجود میبد و باعش، گود افتادن نیها می گردد، به حداقل کاهش یابد.
۴- بلافاصله پس از کاشت، نهال ها را باید بیاری کرد، در غیر این صورت احتمالی نهال های خشک شده بالا خواهد رفت و نیاز به کاشت مجدد یا واکاری خواهد بود.
۵- باید نهال های کشت شده را به روش صحیح هرم و شکل دهی کرد.
۶- در انتخاب ارقام مناسب، توجه به تطابق با شرایط اقلیمی خاین منطقه، تطابق با شرایط باغ از نظر خاک، تطابق ارقام با همدیگر از نظر تلقیح، مسائل اقتصادی، امکان حمل، انبار نمودن و فروش محصول به قیمت مناسب از مسائل ضروری است.
۷- تهیه نهال مرویا از ارقام انتخابی باید مورد توجه قرار گیرد. اگر باغ وقیع باشند می توان نهال ها را با احداث نهالستان در محل فراهم کرد، در غیر این صورت بهتر است نهال ها از یک موسسه مورد اعتماد خریداری شود.
۸- قبل از خرید نهال باید از محسن شهرت و امانت داری و سوابق تولیدی موسسه تهیه نهال اطمینان حاصل کرد و بهتر است انتخاب نهال و خرید آنها با نظر و کمک کارشناس با تجربه انجام گیرد.
۹- نهال های مسن هر چند ممکن است زودتر به بار برسند ولی به علت بالا بودن تلفات جابه جایی و امکان من که به طرز مطلوب هوس و فرم دهی نشده اند مقرون به صرفه نیست.
۱۰- نهال های انتخابی باید عاری از هر گونه شپشک و تخم حشرات بوده و فاقد بیماری های قارچی، باکتریایی، نماتد ریشه و شماری از امراض ویروسی که با پیوند منتقل می شوند باشند.
۱۱- عمق کانست مهم ترین موضوع است و باید نهال طوری در چاه قرار گیرد که طوقه در مجاورت سطح خاک واقع شده و محل پیوند بیرون باشد. برای توفیق در این کار حتما باید از خط کش درختکاری استفاده شود.
۱۲- باید سطح زمین را خوب شخم زده و آماده کرد و حتی الامکان چاله ها را بزرگ گرفت و خاک آن را تعویض نموده و اصول تغذیه کودی را در نظر گرفت.
۱۳- بعد از تصمیم گیری در مورد نقشه کاشت، باید آن را به کمک طناب و چند عدد چوب پیاده کرد و بعد از مشخص شدن جای درختان، محل آنها را با میخ های چوبی نشانه گذاری کرد.
۱۴- نهال تازه کاشته شده را باید حتما با بستن قیم محکم در کنار آن، از تکان خوردن و خم شدن حفظ گردد.
۱۵- در حین جابجایی نهال، باید ریشه از هوا و باد در امان باشد. برای ایجاد تعادل بین ریشه و اندام های هوایی باید قسمتی از سرشاخه ها هرس شود تا جبران ریشه های از دست رفته باشد و تعادل تاج با ریشه برقرار گردد.
۱۶- جهت حفاظت، درختان جوان از جویده شدن تنه آن ها به وسیله حیوانات جونده، قرار دادن حفاظ دور تنه درخت الزامی است.
هرس ریشه
در زمان کشت نهال باید ریشه های شکسته، له شده و یا با رشد غیر متعارف را حذف نماییم و عملیات پرالیناژ را برای نهال انجام دهیم پس در هنگام کاشت بیشتر نهال های میوه، باید ابتدا ریشه را با قیچی تیز، هرس کرد تا اولا سر ریشه اصلی قطع و گیاه تحریک به تولید ریشه فرعی شود. ثانیا قسمتهای انتهایی ریشه ها، که بیشتر در اثر کنده شدن از خاک خزانه زخمی و به طور نامرتب قطع شده، دارای یک سطح صاف شود؛ زیرا ریشههای زخمی مورد حمله انواع قارچها و باکتری ها قرار می گیرد و از بین می روند، در حالی که اگر محل بریده شده صاف باشد به راحتی ترمیم می گردد و از نفوذ عوامل بیماری از جلوگیری می کند.
ضدعفونی یا عملیات پرالیناژ
در ضد عفونی ریشه برای این امر یک دوغاب تهیه می شود که شامل قارچ کش بنومیل، کاپتان یا هر قارچ کش دیگری حدود ۲۰۰ گرم و خاک نرم حدود ۶کیلوگرم و پهن یا کود دامی تازه الک شده ۳ کیلوگرم و آب حدود ۷۰ لیتر، که چون آب آن زیاد است حالت دوغاب دارد، حدود چند ثانیه نهال را در داخل آن قرار می دهند به نحوی که یک لعاب اطراف ریشه را فرا گیرد این عمل هم به ضدعفونی ریشه کمک می کند و هم سبب، حفظ رطوبت دور ریشه در مراحل اولیه کاشت می شود .
استفاده از قیم
به خصوص در مناطق بادخیز اهمیت دارد در مقابل باد قیم قرار می گیرد و بعد نهال) قیم را با طناب به نهای گره نمی زنند، بهتر است به صورت ۸ انگلیسی نهال و قیم نسبت به هم قرار گیرند. گفته می شود که بهتر است قوس پیوند که پشت به باد باشد و محل پیوندک روبه باد است.
