خاکهای مناسب و تهیه زمین در باغبانی
معمولا درختان میوه طالب زمین های مرغوب هستند و میزان احتیاج آنها متفاوت می باشد. گروهی از درختان طالب اراضی عمیق و نمدار بوده و عده ای دیگر در زمین های گرم و نسبتا خشک بهتر نمو می کنند.
پاره اراضی آهکی را می پسندند و بعضی از درختان در زمین های سیلیس، میوه مرغوب می دهند مثلا مو در هر زمینی به عمل می آید ولو این که شن زار و آهکی باشد ولی آمدن این علم به منظور تولید محصول بهتر و بیشتر نیست بلکه این درخت می تواند در اراضی مختلف رشد نموده و محصول بدهد ولی هر چه شرایط بهتر باشد میزان محصول و مرغوبیت آن نیز بیشتر خواهد بود. معایب خاک در باغبانی بیشتر تراکم و سختی و یا سستی زیاد و یا خشکی و رطوبت بیش از اندازه آن ها می باشد. خاکی را سخت و متراکم می نامند که رطوبت را مدت زیادی در خود نگه دارد و قابل نفوذ نباشد و در نتیجه تابش آفتاب و خشک شدن و تبخیر آب آن، سطح زمین سخت و سفت شده و سله بسته و شکاف بردارد این نوع خاکها را رسی می نامند. در چنین خاکهایی به علت کمبود میزان هوا و زیادی رطوبت درختان میوه رشد خوبی نداشته و اغلب میوه آنها قبل از رسیدن می ریزند و برگ های آن ها زرد شده و عمر درختان کم می شود، برای این که فقدان هوا و اکسیژن و زیادی رطوبت سبب فاسد شدن ریشه و از بین رفتن درخت می گردد. قابلیت نفوذ خاک های شنی بر عکس رسی به آب و هوا زیاد بوده و میزان نگه داری رطوبت آن کمتر می باشد، از طرفی این خاک ها زود گرم می شوند و محصول درختان در این خاکها زودتر می رسد و به علت فقدان مواد غذایی گیاهان کاشته شده در این نوع خاک ضعیف می شوند. با توجه به مطالب فوق خاک های مناسب برای درخت کاری و پرورش درختان میوه را می توانیم به چند دسته تقسیم کنیم:
الف- خاک های رسی و شنی
میزان رس در این نوع خاک از ۵۰٪ تا ۸۰٪ متغیر است و هر چه مقدار رس زیاد می شود خاک را رسی و شنی سنگین و هر چه کمتر باشد سبک می نامند. این خاکها به علت داشتن مقداری رس و قابلیت نگهداری رطوبت و مواد غذایی و از طرفی وجود شن در مورد انجام عمل تهویه و تبادلات گازی و نفوذ هوا از خاکهای رسی و یا شنی خالص مرغوب تر بوده و درختان میوه در این نوع خاکها بهتر رشد و نمو می کنند.
اگر ترکیب خاک ۶۰٪ س و ۴۰٪ شن و ماسه باشد شرایط بهتری از نظر نشو و نمای درختان میوه خواهد داشت و اغلب درختان را می توان در چنین خاکهایی پرورش داد ولی از آن جایی که هر یک از درختان میوه از نظر نوع خاک طالب شرایط خاصی هستند و رشد و نمو آنها دلیل بر این نمی شود که بیشترین میزان محصول خود را تولید نمایند. بنابر این نوع خاک برای پرورش درختان میوه مناسب بوده ولی ایده آل نیست.
ب- خاکهای شنی و رسی و هوموسی
نسبت ترکیبات این خاک به ترتیب ۲۰ تا ۴۰ درصد ژس و ۳۰ تا ۴۰ درصد شن و ۲۵ تا ۳۵ درصد هوموس و مقداری آهک می باشد. از نظر درختکاری و پرورش درختان میوه یکی از بهترین خاکهای باغبانی به حساب می آید، زیرا به علت داشتن س مقدار کافی مواد غذایی در برداشته و رطوبت را به اندازه کافی نگه می دارد و استحکام ریشه و درخت را در خاک زیاد می کند. از طرفی وجود شن و ماسه سبب افزایش میزان هوا شده و تبادلات گازی خیلی خوب انجام می گیرد و میزان رطوبت را از حد خفگی گیاه پایین تر می آورد و قدرت نفوذپذیری خاک را بالا می برد و در نتیجه رطوبت خوبی در عمق خاک نفوذ می کند و به کلیه ریشه های درخت رطوبت کافی می رسد.
حالت غیر قابل نفوذ بودن خاکهای سی در این نوع خاک به چشم نمی خورد و زمین پس از آبیاری سله نمی بندد و ترک نمی خورد. همچنین وجود هوموس و مواد پوسیده نیز در خاک لازم است، زیرا هم مقدار زیادی مواد غذایی دارد و هم قابلیت نفوذ و قدرت نگهداری آب را زیاد می کند، وجود آهک در خاک قابلیت جذب مواد غذایی را در گیاه بالا می برد. با توجه به ترکیبات ذکر شده این نوع خاک یکی از بهترین خاکهای باغبانی به شمار می رود و اکثرا درختان میوه کاشته شده آن بهترین و مرغوبترین محصول را تولید می کنند و یک خاک ایده آل می باشد.
ج- خاک های رسی و شنی و آهکی
یکی از مناسب ترین خاکهای مورد نیاز برای پرورش درختان می باشد، این خاکها نیز به واسطه داشتن رس قابلیت جذب و نگهداری رطوبتش خوب بوده و وجود شن و ماسه تهویه را بهتر می نماید و آب اضافی در پای ریشه درختان باقی نمی ماند و خفگی بروز نمی کند. آهک به مقدار ۵ تا ۱۵ درصد قابلیت نفوذ و نگهداری رطوبت را بالا می برد و از طرفی وجود آهک در جذب مواد غذایی و جابجایی یون های قابل جذب گیاهان مؤثر بوده و قدرت جذب مواد غذایی را افزایش میدهد. یک چنین خاکهایی برای کاشت انواع درختان میوه مناسب می باشد مگر درختان میوه ای که نسبت به آهک حساس باشند.
