نهال گوجی بری

نام: گوجی بری یا دیوخار
نام انگلیسی: Goji یا goji berry یا wolfberry
خانواده: Solanaceae یا nightshade

مشخصات

گوجی بری میوه ای است از ارقام Lycium barbarumو یا Lycium chinenseکه این دو رقم که بسیار شبیه به هم هستند به گونه باکستورن (BOXTHORN ) از خانواده Nightshades تعلق دارند.
تفاوت این دو رقم گوجی بری عمدتا در ارتفاع و تفاوت بسیار کمی در طعم میوه آنهاست. L. chinense از گیاهان چند ساله چوبی با برگ های لیتوسی است که ارتفاع آن بین ۱ الی ۳ متر ارتفاع متغیر است. این رقم تا حدودی کوتاه تر از L. barbarum می باشد. شاخه های آن انشعابات بسیار دارد وبه رنگ خاکستری، بلند و باریک، با حالت منحنی یا آواژنگ است و خارهای نیم سانتی تا ۲ سانتی متری دارد.

برگ و گل

برگهای L. chinense و L. barbarum بطور تکی یا گروهی در شاخه بندی انحنادار بطور متناوب و در گروه های ۲ تا ۴ عددی شکل می گیرند. شکل آنها ممکن است تخم مرغی، گرد و کشیده و یا خطی باشد، معمولا ۱٫۵ تا ۵ سانتیمتر طول و ۰٫۵ تا ۲٫۵ سانتیمتر عرض دارند.(اما در مواردی طول و عرض برگ تا ۱۰ سانتی متر و ۴ سانتی متر مشاهده شده است).
گل ها در گروه های ۱ تا ۳ تایی در شاخه ها رشد می کنند که دارای طول ۱ تا ۲ سانتیمتر است. گل گوجی بری شیپوری شکل با لوله ای نازک است (که در نهایت بوسیله میوه گوجی بری شکسته می شود) تقریبا در نیمه گل به ۵ تا ۶ گلبرگ کوتاه، مثلثی و پهن بافتی متصل می شود. بنابراین گل گوجی بری لوله ای است که به گلبرگ های بنفش روشن و یا سفید منتهی می شود، طول گلها ۹الی۱۴ میلی متر و عرض آن ۰٫۳۵الی۰٫۵۵ میلیمتر می باشد. پرچم ها به شکل رشته هایی کمی کوتاه تر یا بلندتر از حلقه گگل نمایان می شوند.

میوه ها و دانه ها

گوجی بری میوه ای نارنجی روشن یا قرمز را تشکیل می دهد که شکل آن تخم مرغی است، ۷ تا ۱۵ میلی متر طول و ۵ تا ۸ میلی متر عرض دارد.(این مقادیر تا ۲۲ میلی متر طول و ۱۰ میلی متر عرض در کشت مشاهده شده است. این میوه شامل دانه هایی زردرنگ است که از ۲٫۵ تا ۳ میلی متر عرض دارد؛ تعداد این دانه ها بطور قابل توجهی بر اساس رقم و اندازه میوه، از ۱۰ تا ۶۰ عدد متفاوت است. گوجی بری از تیر ماه تا مهرماه در نیمکره شمالی برداشت می شوند.
میوه های L. barbarum و L. chinense بسیار مشابه هستند اما می توانند در طعم و مقدار قند تفاوت داشته باشند.
هر دو رقم بومی آسیا هستند و در غذاهای سنتی آسیایی به ویژه در آسیای شرقی به مدت طولانی مورد استفاده قرار گرفته اند. همچنین این میوه حداقل از قرن سوم میلادی تاکنون در موادغذایی سنتی چینی، کره ای، ویتنامی و ژاپنی وجود داشته است. قسمتهای مورد استفاده این گیاه در صنایع کشاورزی مدرن به نامهای لاتین lycii fructus (میوه)، herba lycii (برگ) نامیده می شود.
از سال ۲۰۰۰ تا کنون، گوجی بری و محصولات مشتق شده از آن بدلیل خواص بیشمار آن که البته برخی از آنها هنوز اثبات نشده اند، در کشورهای توسعه یافته به عنوان غذاهای سالم یا داروهای جایگزین پزشکی گسترش یافتند.

ریشه شناسی و نامگذاری

نام گونه Lycium توسط Linnaeus در سال ۱۷۵۳ تعیین شده است. این نام لاتین است (lycium)از کلمه یونانی λυκιіν (lykion) مشتق شده است، که به منطقه باستانی لیکیا (Λυκία) در آناتولی اشاره دارد، جایی که این گیاه رشد کرده است.
نام انگلیسی متداول آن”wolfberry” دارای منشا ناشناخته است. ممکن است از یک فرض اشتباه آمده باشد که نام لاتین لیسیوم مشتق از واژه یونانی λύκος (lycos) به معنای “گرگ” مشتق شده است.
در میان انگلیسی زبانان، نام “گوجی بری” از سال ۲۰۰۰ استفاده شده است. کلمه “goji” تلفظی تقریبی از لغت gǒuqǐ (پین یین برای 枸杞) است، این نام برای میوه رقم L. chinense در زبان چینی است.در فرهنگ فنی گیاه شناسی، L. barbarum نوعی انگور شناخته می شود، در حالی که L. chinese درختی صحرایی است.

کاربرد:

در غذاهای سنتی آسیای شرقی ساقه و برگ جوان این گیاه به صورت خوراکی به عنوان سبزیجات استفاده میشود.
از قرن بیست و یکم، میوه های خشک شده گوجی بری در اروپا و آمریکا به عنوان یک غذای سالم و پرخاصیت به فروش می رسند. انواع گوجی بری خشک و تازه در بسیاری از غذاها، میان وعده هاو مکمل های غذایی، مانند وعده های صبحانه گرانوله، انواع ماست، مخلوط چای، آبمیوه و کنسانتره، پودر های میوه ای خرد شده و آرد خشک شده گنجانده شده است. همچنین محصولات تجاری از دانه های گوجی بری و روغن دانه آن نیز وجود دارد.

ترجمه و تنظیم توسط سایت هایپرنهال